Η πιο πρόσφατη ενημέρωση της «κόκκινης λίστας» απειλούμενων ειδών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) αποκαλύπτει μια ανησυχητική πραγματικότητα για το παγκόσμιο οικοσύστημα και την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη. Περίπου το 38% των ειδών δέντρων σε 192 χώρες αντιμετωπίζουν κίνδυνο εξαφάνισης – ποσοστό που ξεπερνά τον συνολικό αριθμό απειλούμενων πτηνών, θηλαστικών, ερπετών και αμφιβίων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της IUCN, από τα 47.282 είδη δέντρων που εξετάστηκαν, τουλάχιστον 16.425 βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Ιδιαίτερα τα είδη σε νησιωτικές περιοχές είναι σε μεγάλο κίνδυνο λόγω της αποψίλωσης για γεωργικές και αστικές χρήσεις, καθώς και της απειλής από ξενικά είδη, παράσιτα και κλιματικές αλλαγές που εντείνονται.
Στις τροπικές περιοχές, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και οι συχνότερες ακραίες καιρικές συνθήκες επηρεάζουν αρνητικά τα δέντρα, τα οποία αποτελούν θεμελιώδες μέρος των τοπικών οικοσυστημάτων. Χώρες όπως η Νότια Αμερική, με τεράστια βιοποικιλότητα, βλέπουν χιλιάδες είδη να απειλούνται από την επέκταση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Τα δέντρα, όμως, είναι ζωτικής σημασίας για τον κύκλο του άνθρακα και τη διατήρηση του κλίματος, ενώ πάνω από 5.000 είδη δέντρων χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους για διάφορες ανάγκες.
Εκτός από τα δέντρα, η μείωση του πληθυσμού τους αποτελεί απειλή και για άλλα φυτά, ζώα και μύκητες, που εξαρτώνται από τα δασικά οικοσυστήματα για την επιβίωσή τους. Η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης καλεί σε παγκόσμια δράση, ενθαρρύνοντας τις προσπάθειες διατήρησης και την εφαρμογή στρατηγικών που να αντιμετωπίζουν την εξαφάνιση των δέντρων.
Στην Ευρώπη, η «κόκκινη λίστα» περιλαμβάνει και τον Δυτικοευρωπαϊκό σκαντζόχοιρο, ο οποίος βρίσκεται στην κατηγορία «σχεδόν απειλούμενο», καθώς καταγράφεται μείωση έως και 50% σε συγκεκριμένες περιοχές. Για την προστασία του, απαιτούνται στοχευμένες δράσεις και εθνικά προγράμματα διατήρησης, όπως το «Hedgehog Street» στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η παγκόσμια απώλεια δέντρων και ειδών υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση δράση, συνεργασία και καινοτόμες λύσεις για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του πλανήτη μας.