Το αληθινό πρόσωπο του ανθρώπου που ενέπνευσε τον Άγιο Βασίλη μπορεί να δει κανείς για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν 1.700 χρόνια, αφού επιστήμονες ανακατασκεύασαν τη μορφή του από το κρανίο του.
Ο Άγιος Νικόλαος , επίσκοπος Μύρων της Λυκίας ήταν ένας πρώιμος χριστιανός άγιος, του οποίου η μνήμη για τη γενναιοδωρία ενέπνευσε τη λαϊκή φιγούρα των Ολλανδών, τον Sinterklaas, που αργότερα μετατράπηκε στον Άγιο Βασίλη στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτή η μυθική φιγούρα ενώθηκε στη συνέχεια με τον Αγγλικό Father Christmas – που συχνά συνδεόταν με γλέντια και παιχνίδια παρά με δώρα – για να δημιουργήσει τον χαρακτήρα που λατρεύουν τα παιδιά σήμερα.
Ωστόσο, καμία απεικόνιση του ανθρώπου πίσω από τον μύθο δεν έχει επιζήσει από την εποχή του, με τις περισσότερες απεικονίσεις του «Άγιου Νικόλαου» να χρονολογούνται αιώνες μετά τον θάνατό του το 343 μ.Χ.
Τώρα, το ζωντανό του πρόσωπο μπορεί να φανεί για πρώτη φορά από την εποχή της ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αφού ειδικοί ανακατασκεύασαν τα χαρακτηριστικά του χρησιμοποιώντας το κρανίο του.
Ο Σίσερο Μοράες, κύριος συγγραφέας της νέας μελέτης, είπε ότι πρόκειται για ένα «δυνατό και ήρεμο πρόσωπο».
Ο Μοράες είναι Βραζιλιάνος σχεδιαστής 3D που ειδικεύεται στην ιατροδικαστική ανακατασκευή προσώπου και στον σχεδιασμό και μοντελοποίηση ανθρώπινων και κτηνιατρικών προσθετικών μελών.
Είναι υπεύθυνος για την ανακατασκευή των προσώπων αμέτρητων θρησκευτικών και ιστορικών προσωπικοτήτων, όπως του Αγίου Αντωνίου της Πάντοβα, του Αγίου Βαλεντίνου, κ.α.
O Mοράες ανέφερε ότι το πρόσωπο ήταν «περίεργα συμβατό» με το «πλατύ πρόσωπο» που περιγράφεται στο ποίημα του 1823 A Visit From St Nicholas, γνωστό και ως ’Twas The Night Before Christmas.
Kαι συνέχισε την περιγραφή του: «Το κρανίο έχει μια πολύ στιβαρή εμφάνιση, δημιουργώντας ένα ισχυρό πρόσωπο, καθώς οι διαστάσεις του στον οριζόντιο άξονα είναι μεγαλύτερες από τον μέσο όρο.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα “πλατύ πρόσωπο”, περίεργα συμβατό με το ποίημα του 1823.
Αυτό το χαρακτηριστικό, σε συνδυασμό με μια πυκνή γενειάδα, θυμίζει έντονα τη φιγούρα που έχουμε στο μυαλό μας όταν σκεφτόμαστε τον Άγιο Βασίλη».
Ο Ζοσε Λουί Λίρα, συνεργάτης του Μοράες και ειδικός στη ζωή των αγίων, περιέγραψε τη σημασία του πραγματικού Αγίου Νικολάου επισκόπου Μύρων.
Ανέφερε: «Ήταν ένας επίσκοπος που έζησε στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού και είχε το θάρρος να υπερασπιστεί και να ζήσει τα διδάγματα του Ιησού Χριστού, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής του.
Προκάλεσε τις αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Ρωμαίου Αυτοκράτορα, γι’ αυτή του την επιλογή.
Βοηθούσε όσους είχαν ανάγκη τόσο συχνά και αποτελεσματικά, που όταν οι άνθρωποι αναζητούσαν ένα σύμβολο καλοσύνης για τα Χριστούγεννα, η έμπνευση ήρθε από αυτόν.
Η μνήμη του είναι παγκόσμια, όχι μόνο ανάμεσα στους Χριστιανούς αλλά και σε όλους τους λαούς».
Ο Μοράες εξήγησε πώς ο διάσημος άγιος μετατράπηκε στη λαϊκή φιγούρα του σήμερα.
Και εξήγησε το πως: «Η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, υπό την ηγεσία του Μαρτίνου Λούθηρου, ήταν ένα κίνημα που συνέβαλε στην εξαφάνιση της λατρείας του Αγίου Νικολάου σε πολλές χώρες. Μια αξιοσημείωτη εξαίρεση ήταν στις Κάτω Χώρες, όπου ο θρύλος του Sinterklaas – που είναι μια γλωσσική παραλλαγή του ονόματος του αγίου – παρέμεινε ισχυρός, επηρεάζοντας ακόμα και τις αποικίες του έθνους αυτού.
Μία από αυτές τις αποικίες ήταν η πόλη New Amsterdam, που σήμερα είναι η Νέα Υόρκη, όπου ο θρύλος αγγλοποιήθηκε στο όνομα Santa Claus.
Περιγράφηκε ως ένας ηλικιωμένος άνδρας που τιμωρούσε τα άτακτα παιδιά και αντάμειβε εκείνα που φέρονταν καλά με δώρα».
«Η εικόνα του Άγιου Βασίλη», συνέχισε «όπως την ξέρουμε σήμερα, βασίζεται σε μια εικονογράφηση του Thomas Nast για το περιοδικό Harper’s Weekly στις αρχές του 1863.
Αυτή, με τη σειρά της, εμπνεύστηκε από την περιγραφή στο ποίημα του 1823 A Visit From St. Nicholas, που αποδίδεται στον Clement Clarke Moore».
Το ποίημα γέννησε πολλές δημοφιλείς ιδέες για τη λαϊκή φιγούρα που έχουμε σήμερα, όπως τα ρόδινα μάγουλα, τους τάρανδους, το έλκηθρο, τον σάκο με τα παιχνίδια και το «πλατύ πρόσωπο» που αναφέρθηκε προηγουμένως.
Για να δημιουργήσουν το πρόσωπο, ο Σίσερο Μοράες και η ομάδα του χρησιμοποίησαν δεδομένα που συλλέχθηκαν τη δεκαετία του 1950 από τον Luigi Martino, με την άδεια του Centro Studi Nicolaiani.
Ο Moraes εξήγησε: «Αρχικά ανακατασκευάσαμε το κρανίο σε 3D χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα. Στη συνέχεια σχεδιάσαμε το περίγραμμα του προσώπου χρησιμοποιώντας στατιστικές προβολές. Συμπληρώσαμε αυτή τη διαδικασία με την τεχνική ανατομικής παραμόρφωσης, όπου η τομογραφία ενός ζωντανού ανθρώπου προσαρμόζεται έτσι ώστε το κρανίο του εικονικού δότη να ταιριάζει με αυτό του αγίου.
Το τελικό πρόσωπο είναι μια ενσωμάτωση όλων αυτών των πληροφοριών, αναζητώντας ανατομική και στατιστική συνοχή».
Το αποτέλεσμα είναι δύο σειρές εικόνων: η μία είναι αντικειμενική, σε αποχρώσεις του γκρι, ενώ η άλλη είναι πιο καλλιτεχνική – προσθέτοντας χαρακτηριστικά όπως γενειάδα και ρούχα, εμπνευσμένα από την εικονογραφία του Αγίου Νικολάου.
Τα λείψανα του αγίου αποκαλύπτουν περισσότερα από απλώς το πρόσωπό του.
Ο Μοράες ανέφερε ότι: «Φαίνεται ότι υπέφερε από σοβαρή χρόνια αρθρίτιδα στη σπονδυλική του στήλη και τη λεκάνη, ενώ το κρανίο του παρουσίαζε πάχυνση των οστών που θα μπορούσε να προκαλεί συχνούς πονοκεφάλους.
Σύμφωνα με αυτή την πηγή, η διατροφή του θα ήταν κυρίως φυτικής προέλευσης».
Στη ζωή του, ο Άγιος Νικόλαος ήταν Επίσκοπος των Μύρων στη Λυκία στη σημερινή νοτιοανατολική Τουρκία.
Σε αυτόν αποδίδονται διάφορες πράξεις, όπως η σωτηρία τριών κοριτσιών από την πορνεία, πληρώνοντας την προίκα τους ώστε να μπορέσουν να παντρευτούν.
Λέγεται επίσης ότι ανέστησε τρία παιδιά που δολοφονήθηκαν από έναν χασάπη, ο οποίος τα είχε παστώσει σε άλμη με σκοπό να τα πουλήσει ως χοιρινό κρέας.
Αρχικά ενταφιάστηκε στα Μύρα, αλλά τα οστά του μεταφέρθηκαν αργότερα στο Μπάρι της Ιταλίας, όπου παραμένουν μέχρι σήμερα.
Οι Μοράες και Λίρα και ο συνεργάτης τους Θιάγκο Μπεαΐνι δημοσίευσαν τη μελέτη τους στο περιοδικό OrtogOnLineMag.
Πηγή: dailymail.co.uk