Σαρωτικές αλλαγές στην τοπική αυτοδιοίκηση φέρνει ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης που επεξεργάζεται το Υπουργείο Εσωτερικών και παρουσιάστηκε σήμερα στην ΚΕΔΕ και τους αιρετούς. Στο πλαίσιο αυτών των αλλαγών που συζητήθηκαν στην ΚΕΔΕ, ο Δήμαρχος Καμένων Βούρλων και Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών της ΚΕΔΕ, Ηλίας Κυρμανίδης, μίλησε στον Lamia Polis 87.7, αναδεικνύοντας τα βασικά σημεία της μεταρρύθμισης.

Ενιαία εκλογική περιφέρεια: τέλος στην ποσόστωση ανά Δημοτική Ενότητα

Όπως εξήγησε ο κ. Κυρμανίδης, το νέο εκλογικό σύστημα προβλέπει ότι κάθε Δήμος θα αποτελεί μια ενιαία εκλογική περιφέρεια, χωρίς ποσόστωση ή υποχρεωτική εκπροσώπηση κάθε δημοτικής ενότητας στο Δημοτικό Συμβούλιο. Οι υποψήφιοι θα εκλέγονται με βάση τη σειρά σταυροδοσίας τους σε ολόκληρο τον Δήμο, και όχι σε επί μέρους γεωγραφικές περιοχές.

Σύμφωνα με τα όσα συζητούνται -σε πρώτη φάση- καταργείται η λογική των Τοπικών Συμβουλίων και των προέδρων κοινοτήτων, οι οποίοι μέχρι σήμερα είχαν θεσμοθετημένο ρόλο για να εκπροσωπούν τους κατοίκους των πρώην κοινοτήτων και να φροντίζουν για τοπικά ζητήματα.

Ανάγκη για ισονομία και αντικειμενική διοίκηση

Ο κ. Κυρμανίδης αναγνώρισε ότι η απουσία θεσμοθετημένων εκπροσώπων σε κάθε κοινότητα δημιουργεί εύλογους προβληματισμούς για το πώς θα διασφαλιστεί η επαρκής φροντίδα για όλες τις περιοχές του Δήμου, ιδιαίτερα για τα απομακρυσμένα ή μικρότερα χωριά. Ωστόσο, όπως τόνισε, πλέον το βάρος πέφτει στην κουλτούρα διοίκησης των Δημάρχων, οι οποίοι θα πρέπει να αναπτύξουν ισοπολιτεία και ίση μέριμνα για όλο το εύρος των Δήμων τους.

«Ένας δήμαρχος που σέβεται πρώτα τον εαυτό του και τη λαϊκή εντολή που έλαβε, δεν μπορεί να ασκεί επιλεκτική διοίκηση», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι «στην πράξη» θα υπάρξουν δυσκολίες και ενδεχομένως προβλήματα στην αρχή, αλλά υπογράμμισε ότι αυτός ο τρόπος λειτουργίας είναι μονόδρομος για μια πιο ενιαία, σύγχρονη και αποτελεσματική αυτοδιοίκηση.

Συζητήσεις για τέλος των τοπικών συμβουλίων – Προβληματισμοί για την απευθείας επαφή των πολιτών με τη Δημοτική Αρχή

Ένα ακόμη ζήτημα που αναδείχθηκε στη συζήτηση που υπήρξε είναι η απουσία ενός πρώτου βαθμού επαφής των πολιτών με τον Δήμο. Αν τελικά οριστικοποιηθεί η κατάργηση των Τοπικών Συμβουλίων, οι κάτοικοι των κοινοτήτων ενδέχεται να δυσκολεύονται να επικοινωνούν άμεσα τα καθημερινά τους προβλήματα, γεγονός που δημιουργεί νέες ανάγκες για μηχανισμούς επικοινωνίας και εξυπηρέτησης εντός του νέου μοντέλου.

Ο κ. Κυρμανίδης σημείωσε πως οι δήμοι θα πρέπει να αναπτύξουν νέες μεθόδους επικοινωνίας, μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες, τηλεφωνικά κέντρα, περιοδικές επισκέψεις των δημοτικών αρχών στις απομακρυσμένες περιοχές ή μέσω της ενίσχυσης των υπηρεσιών εξυπηρέτησης του πολίτη.

Πλέον, ολόκληρος ο Δήμος θα αποτελεί μία ενιαία εκλογική περιφέρεια, χωρίς γεωγραφικές ποσοστώσεις εκπροσώπησης. Αυτό σημαίνει ότι οι τοπικές κοινότητες δεν θα έχουν αυτόνομους αιρετούς εκπροσώπους, με αποτέλεσμα τα καθημερινά προβλήματα των μικρότερων ή απομακρυσμένων περιοχών να πρέπει να μεταφέρονται απευθείας στη δημοτική αρχή.

Το στοίχημα της στήριξης των Δήμων

Παράλληλα, ο Δήμαρχος Καμένων Βούρλων έθεσε το μεγάλο στοίχημα: τη στήριξη των Δήμων σε προσωπικό, τεχνικά μέσα και οικονομικούς πόρους, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες αρμοδιότητες που θα αναλάβουν. Αναφέρθηκε σε χαρακτηριστικά παραδείγματα, όπως η καθαριότητα, η πολιτική προστασία, η διαχείριση των αδέσποτων και η ενεργειακή μετάβαση, τομείς όπου οι Δήμοι καλούνται να φέρουν σε πέρας καθήκοντα με ελλιπέστατο προσωπικό και χρηματοδότηση.

«Ο νέος κώδικας δεν αρκεί μόνο να είναι νομικά άρτιος. Αν δεν συνοδευτεί από πραγματική ενίσχυση των Δήμων, το όραμα για μια σύγχρονη και αποτελεσματική αυτοδιοίκηση θα μείνει στα χαρτιά», προειδοποίησε.

Πώς θα εκλέγεται ο Δήμαρχος με τον νέο Κώδικα

Σημαντική αλλαγή έρχεται και στον τρόπο εκλογής των Δημάρχων με τον νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, όπως ανέλυσε ο Ηλίας Κυρμανίδης, μιλώντας στον Lamia Polis 87.7.

Κατάργηση του δεύτερου γύρου

Ο κ. Κυρμανίδης επιβεβαίωσε ότι καταργείται ο δεύτερος γύρος των δημοτικών εκλογών, όπως τον γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Μέχρι τώρα, αν κανένας υποψήφιος Δήμαρχος δεν συγκέντρωνε την απόλυτη πλειοψηφία (50%+1) την πρώτη Κυριακή, οι δύο πρώτοι περνούσαν σε επαναληπτικές εκλογές. Πλέον, αυτό το μοντέλο εγκαταλείπεται.

Ο νέος τρόπος εκλογής

Στο νέο σύστημα, κατά την πρώτη Κυριακή, οι πολίτες θα επιλέγουν:

• Το ψηφοδέλτιο του συνδυασμού και του Δημάρχου που προτιμούν.
• Παράλληλα, στο κάτω μέρος του ίδιου ψηφοδελτίου θα υπάρχει δεύτερη επιλογή (προτίμηση), η οποία θα ενεργοποιείται μόνο αν ο πρώτος τους υποψήφιος δεν περάσει στους δύο πρώτους.

Δηλαδή, ο ψηφοφόρος, μαζί με την κύρια επιλογή του, θα δηλώνει και ποιον από τους δύο επικρατέστερους θα προτιμούσε σε περίπτωση που ο “δικός του” υποψήφιος αποκλειστεί.

Γιατί αλλάζει το σύστημα

Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Καμένων Βούρλων:

• Στο δεύτερο γύρο των εκλογών παρατηρούνταν τεράστια ποσοστά αποχής, πολλές φορές άνω του 60%-70%, γεγονός που έπληττε τη νομιμοποίηση των αιρετών.
• Οι επαναληπτικές εκλογές συνεπάγονταν μεγάλο οικονομικό κόστος για το κράτος και τους Δήμους.

Το νέο μοντέλο φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει και τα δύο προβλήματα ταυτόχρονα: να διατηρήσει το ενδιαφέρον και την εκπροσώπηση των πολιτών χωρίς να επιβαρύνει το δημόσιο ταμείο.

Πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο

Επιπλέον, για λόγους κυβερνησιμότητας, προβλέπεται ότι ο εκλεγμένος Δήμαρχος θα εξασφαλίζει τα 3/5 των εδρών στο Δημοτικό Συμβούλιο, όπως περίπου ισχύει και σήμερα. Το ακριβές ποσοστό εκλογής (είτε 40% είτε 43%) θα καθοριστεί με λεπτομέρειες προσεχώς, ωστόσο παραμένει σταθερή η λογική της αυτοδυναμίας.

Ο κ. Κυρμανίδης ξεκαθάρισε ότι η επιλογή αυτή έγινε για να αποφευχθούν φαινόμενα ακυβερνησίας, όπως αυτά που σημειώθηκαν σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις με το σύστημα της απλής αναλογικής, όπου Δήμαρχοι εκλέγονταν χωρίς πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Ένα νέο τοπίο για την Αυτοδιοίκηση

Ο κ. Κυρμανίδης χαρακτήρισε το νέο εγχείρημα ως τη σημαντικότερη θεσμική μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση μετά τον Καλλικράτη του 2010, εκτιμώντας ότι για πρώτη φορά δημιουργείται ένα ενιαίο, κατανοητό και λειτουργικό θεσμικό πλαίσιο, μακριά από τις χιλιάδες διάσπαρτες και συχνά αντιφατικές νομοθετικές διατάξεις του παρελθόντος.

Ωστόσο, όπως τόνισε κλείνοντας, «η πραγματική επιτυχία του νέου κώδικα θα εξαρτηθεί από την εφαρμογή του στην πράξη και από το κατά πόσο οι νέες συνθήκες θα υπηρετήσουν τελικά τον πολίτη και όχι τη γραφειοκρατία».

ΑΚΟΥΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ