Με λαμπρότητα, συγκίνηση και συμμετοχή πλήθους πολιτών, η Λαμία τίμησε σήμερα, Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025, τον Πολιούχο και Προστάτη της, Άγιο Λουκά τον Ιατρό, καθώς και την ιστορική επέτειο των 81 χρόνων από την Απελευθέρωση της πόλης από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Από νωρίς το πρωί, οι καμπάνες του Ιερού Ναού του Αγίου Λουκά ήχησαν πανηγυρικά, σηματοδοτώντας την έναρξη των θρησκευτικών εκδηλώσεων. Τελέστηκε Πανηγυρικός Όρθρος και Πολυαρχιερατικό Συλλείτουργο με τη συμμετοχή ιεραρχών, κληρικών και πλήθους πιστών, υπό την προεδρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσοστόμου και τη φιλοξενία του Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Συμεών.
Μήνυμα πίστης και ελευθερίας
Κατά τη διάρκεια της επίσημης δοξολογίας, ο Δήμαρχος Λαμιέων, Πανουργιάς Παπαϊωάννου, απηύθυνε τον πανηγυρικό λόγο της ημέρας, τονίζοντας τη διπλή σημασία του εορτασμού: τη θρησκευτική ευλάβεια προς τον Άγιο Λουκά, αλλά και τη μνήμη του αγώνα για Ελευθερία. Ο Σεβασμιώτατος κ. Συμεών, συγκινημένος, ευχήθηκε σε όλους «χρόνια πολλά, ελεύθερα και ενωμένα», υπενθυμίζοντας πως η Λαμία υπήρξε πάντοτε πόλη πίστης, αντίστασης και αλληλεγγύης.
Λιτανεία και τιμές στους ήρωες
Ακολούθησε λιτανεία της Ιεράς Εικόνας του Αγίου Λουκά στους κεντρικούς δρόμους, με τη συνοδεία της Φιλαρμονικής του Δήμου και μαθητών, προσκόπων και συλλόγων. Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν στο Μνημείο Εθνικής Αντίστασης, όπου τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων από τις τοπικές αρχές και εκπροσώπους φορέων. Η πόλη έδειξε για ακόμη μια φορά πως δεν ξεχνά τις ρίζες και τους ήρωές της.
Η Λαμία απέδειξε ξανά ότι γνωρίζει να τιμά το παρελθόν της, να ευλογεί το παρόν της και να εμπνέεται για το μέλλον της — με πίστη, ενότητα και αγάπη για την Ελευθερία.
Μια ξεχωριστή πολιτιστική δράση προετοιμάζει ο Σύνδεσμος Σαρακατσαναίων Φθιώτιδας «Ο Κατσαντώνης», ο οποίος επιχειρεί να αναβιώσει το παραδοσιακό σαρακατσάνικο κονάκι – το σπίτι των Σαρακατσάνων – μέσα από μια πρωτότυπη, βιωματική και ταυτόχρονα ψηφιακά τεκμηριωμένη διαδικασία.
Η δράση παρουσιάστηκε στο βραδινό «Μαγκαζίνο δίχως όρια» του Lamia Polis 87.7, σε συνέντευξη του προέδρου του Συνδέσμου Χρυσοβαλάντη Μάνδαλου και της μουσειολόγου και υπεύθυνης του προγράμματος Ηλιάνας Ζιώγα. Όπως τόνισαν, στόχος είναι να καταγραφεί και να μεταδοθεί στις νεότερες γενιές η γνώση γύρω από την παραδοσιακή ζωή των Σαρακατσάνων, που σήμερα κινδυνεύει να χαθεί.
Η ανάγκη για διατήρηση της παράδοσης
«Οφείλουμε να φτιάξουμε το “Ζωντανό Κονάκι”, να δείξουμε πώς στήνεται από το μηδέν, γιατί οι βιωματικοί λιγοστεύουν και πρέπει να μείνει κάτι καταγεγραμμένο για τους επόμενους», σημείωσε ο κ. Μάνδαλος, εξηγώντας ότι πρόκειται για ένα εγχείρημα που θα καταγραφεί και σε βίντεο, αποτελώντας στη συνέχεια εργαλείο εκπαίδευσης και πολιτιστικής διατήρησης.
Η θεωρητική και η πρακτική φάση της δράσης
Η πρώτη φάση του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 12 Οκτωβρίου, από τις 6 έως τις 9 το απόγευμα, στην έδρα του Συνδέσμου (Παπακυριαζή 13, Λαμία). Εκεί θα παρουσιαστεί το θεωρητικό μέρος της δράσης, με αναφορά στην ιστορία, τα υλικά και τον τρόπο κατασκευής του σαρακατσάνικου κονάκιου.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα μιλήσει ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κωνσταντίνος Κολομβάτσος, ο οποίος θα αναλύσει τον ρόλο της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στην ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, παρουσιάζοντας παραδείγματα από τη δική του ερευνητική ομάδα “I-PRISM”.
Η δεύτερη φάση θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Κυριακή, στους Αγίους Αποστόλους στο Βελούχι, όπου θα γίνει η πρακτική αναπαράσταση, το στήσιμο δηλαδή του σαρακατσάνικου κονάκιου από το μηδέν. Στη δράση θα συμμετάσχουν βιωματικοί γνώστες, μέλη του Συνδέσμου και νεότεροι εθελοντές, που θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν από κοντά τον παραδοσιακό τρόπο ζωής των προγόνων τους.
Η διαδικασία θα βιντεοσκοπηθεί, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό αρχείο που θα είναι διαθέσιμο σε όλους.
Ο πολιτισμός συναντά την τεχνολογία
Η κ. Ζιώγα ανέφερε πως το εγχείρημα συνδυάζει το παραδοσιακό με το σύγχρονο στοιχείο, επιχειρώντας να κάνει τη λαογραφία πιο προσιτή στη νέα γενιά.
«Θέλουμε οι νέοι να αγαπήσουν τον σαρακατσάνικο πολιτισμό βιωματικά, μέσα από τη συμμετοχή και τη χρήση της τεχνολογίας. Το κονάκι θα καταγραφεί πλήρως, ώστε να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την πολιτιστική μας κληρονομιά», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο Σύνδεσμος “Ο Κατσαντώνης” και η πορεία του
Ο Σύνδεσμος Σαρακατσαναίων Φθιώτιδας ιδρύθηκε το 1976 και σήμερα αριθμεί περίπου 800 μέλη, ενώ η σαρακατσάνικη κοινότητα στην περιοχή υπολογίζεται σε περισσότερα από 10.000 άτομα.
Μεταξύ των σταθερών δράσεών του είναι ο ετήσιος χειμερινός χορός, οι παρουσιάσεις βιβλίων και λαογραφικών έργων, οι ημερίδες και η συμμετοχή στα τοπικά και πανελλήνια ανταμώματα στο Βελούχι και το Περτούλι.
Το 2026 ο Σύνδεσμος θα γιορτάσει τα 50 χρόνια από την ίδρυσή του, διοργανώνοντας στη Λαμία την «Πίτα των Σαρακατσαναίων», με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 25 συλλόγων από όλη την Ελλάδα.
«Η παράδοση δεν είναι κάτι παλιό, είναι κάτι ζωντανό που μας συνδέει με τις ρίζες μας», υπογράμμισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου, ευχαριστώντας το διοικητικό συμβούλιο και τους εθελοντές για τη στήριξη στην υλοποίηση του προγράμματος.
Η κοιλάδα του Σπερχειού γέμισε χρώματα, γεύσεις και… βιταμίνη C! Η εκπομπή «Σαββατοκύριακο με τον Μάνεση» στον Alpha βρέθηκε στο Καστρί Φθιώτιδας όπου φέτος πραγματοποιείται η 1η Γιορτή Ακτινιδίου.
Στο ρεπορτάζ του LAMIANOW και του ALPHA, ο γεωπόνος – παραγωγός Βασίλης Μουστερής εξηγεί τα μυστικά της συγκομιδής και τα στοιχεία που κάνουν το ελληνικό ακτινίδιο να ξεχωρίζει διεθνώς.
Από την Κίνα στη Φθιώτιδα – Ένα φρούτο με “ρίζες” και βιταμίνη C
Όπως σημειώθηκε στο ρεπορτάζ, το ακτινίδιο, αν και έχει καταγωγή από την Κίνα, καλλιεργείται σήμερα σε πολλές περιοχές του κόσμου και έχει βρει και στη Φθιώτιδα στην κοιλάδα του Σπερχειού το ιδανικό περιβάλλον για παραγωγή υψηλής ποιότητας. Περιέχει τρεις φορές περισσότερη βιταμίνη C από το πορτοκάλι, ενώ ξεχωρίζει για τη μαλακή σάρκα, τη γλυκιά του γεύση και τη μεγάλη διατηρησιμότητα.
Η γιορτή του ακτινιδίου στο Καστρί
Η Γιορτή Ακτινιδίου Σπερχειού πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά φέτος, στις 10 και 11 Οκτωβρίου, στην κεντρική πλατεία Καστρίου του Δήμου Μακρακώμης.
Πρόκειται για μια συλλογική προσπάθεια του Πολιτιστικού Συλλόγου Απανταχού Καστριωτών Φθιώτιδας, του Δήμου Μακρακώμης, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας, των παραγωγών και των εθελοντών της περιοχής.
Ο Ακτινιδιοπαραγωγος και Γεωπόνος Βασίλης Μουστερης
«Ήταν ένα όραμα χρόνων που φέτος καταφέραμε να υλοποιήσουμε», δήλωσε ο Βασίλης Μουστερής, προσθέτοντας πως «όλοι οι κάτοικοι και οι φορείς συμμετείχαν, θέλοντας να αναδείξουν ένα προϊόν που τιμά τον τόπο μας».
4 εκατομμύρια κιλά παραγωγής – Εξαγωγές σε όλο τον κόσμο
Στην περιοχή του Σπερχειού καλλιεργούνται πλέον περίπου 1.200 στρέμματα ακτινιδίων, με ετήσια παραγωγή που φτάνει τα 4 εκατομμύρια κιλά. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξάγεται, καθώς –όπως εξήγησε ο κ. Μουστερής– «το ακτινίδιο έχει μεγάλη αντοχή στη συντήρηση και μπορεί να ταξιδεύει εύκολα σε κάθε γωνιά του κόσμου».
Η συγκομιδή ξεκινά κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου, ημερομηνία που καθορίζεται θεσμικά, καθώς πρόκειται για το μοναδικό φρούτο στην Ελλάδα που έχει επίσημη ημερομηνία συλλογής, λόγω της ανάγκης να έχει συμπληρωθεί συγκεκριμένο ποσοστό σακχάρων.
Από το χωράφι στο ράφι – Πού κυμαίνονται οι τιμές
Η τιμή του ακτινιδίου για τον παραγωγό ανέρχεται περίπου σε 0,95 ευρώ με 1 ευρώ το κιλό, ενώ στο ράφι φτάνει τα 4 ευρώ, και σε κάποιες αγορές του εξωτερικού αγγίζει ακόμα και τα 7 ευρώ.
«Η καλύτερη δουλειά είναι να είσαι μεσάζοντας», σχολίασε με χιούμορ και προβληματισμό ο παρουσιαστής Νίκος Μάνεσης, υπογραμμίζοντας τη μεγάλη διαφορά μεταξύ παραγωγικής και καταναλωτικής τιμής.
🎥 Δες το βίντεο από το ρεπορτάζ του Lamianow.gr που προβλήθηκε στην εκπομπή «Σαββατοκύριακο με τον Μάνεση» στον Alpha.
Μια ακόμα ευχάριστη είδηση για το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ρούμελης και την παράστασή του «Ταιριάζει το Πένθος στην Ηλέκτρα;». Είναι υποψήφια στην κατηγορία Καλύτερης παράστασης ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. στα βραβεία θεάτρου και παραστατικών τεχνών 2024 – 2025.
Σύμφωνα με την Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών η παράσταση του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ρούμελης σε συμπαραγωγή με την Εταιρεία THEARTES «Ταιριάζει το πένθος στην Ηλέκτρα;», σε διασκευή της Κατερίνας Μπιλάλη και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Κυριακού θα είναι υποψήφια για το βραβείο Καλύτερης παράστασης ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.
Τα βραβεία θα απονεμηθούν τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025, στις 12.00 μ.μ., στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος IFG (Auditorium Theo Angelopoulos), στη οδό Σίνα 31 στην Αθήνα. Γι’ αυτό πάμε Θέατρο, πάμε ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Ρούμελης!
Μια ακόμη μαζική εξόρμηση του ΟΜΦΙΔΑΣ, αυτή τη φορά στην Ήπειρο και την Δυτική Ελλάδα, διασχίζοντας βουνά και κάμπους, ποτάμια, κόλπους και λιμνοθάλασσες αλλά και ένα νησί!
Παρασκευή αχάραγα αφήσαμε την πόλη μας διασχίζοντας τη Θεσσαλία, περνώντας από το σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο των Μετεώρων και ανηφορίζοντας την Κατάρα, ατενίσαμε τη λίμνη των Ιωαννίνων, βρεθήκαμε στην Παραμυθιά πριν καταλήξουμε στις εκβολές του ποταμού Αχέροντα, το μυθικό ποτάμι της Ηπείρου στα βουνά του Σουλίου, σε υψόμετρο 1.600 μέτρων. Ιδανικό μέρος για rafting, ιππασία, πεζοπορία στο χαραγμένο μονοπάτι και δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού.
Οι πρώτες πηγές του προέρχονται από τα χιόνια του όρους Τόμαρος στον Νομό Ιωαννίνων αλλά και από τα όρη Σουλίου και τα όρη Παραμυθιάς Θεσπρωτίας. Σημαντικές πηγές είναι αυτές του χωριού Γλυκή Θεσπρωτίας όπου και βρεθήκαμε. Με τον ήλιο να εναλλάσσεται με φθινοπωρινή βροχούλα, πότε με γυαλιά ηλίου και πότε με ομπρέλα, περπατήσαμε κατά μήκος του ποταμού και από τις δυο όχθες, αφού το πρώιμο κρύο δεν επέτρεπε τις βουτιές! Πανέμορφος τόπος με πλούσια βλάστηση και άφθονο γάργαρο νερό σε μια εποχή ξηρασίας.
Συνεχίζοντας ο δρόμος μας οδήγησε στο Νεκρομαντείο, χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου, στον οποίο κατέληγαν οι επισκέπτες από το Ακρωτήρι Χειμέριο του χωριού Αμμουδιά, για να επικοινωνήσουν με τις ψυχές των αγαπημένων τους προσώπων. Ο Όμηρος στην Οδύσσεια περιγράφει αναλυτικά την περιοχή κατά την κάθοδο του Οδυσσέα στον Άδη. Γνωστό Μαντείο της Αρχαιότητας, όπου όμως δεν είχαμε αίτημα χρησμού αλλά μυσταγωγία επαφής με είδωλα και ήχους νεκρών συγγενικών και φιλικών προσώπων. Υπέβαλαν τους επισκέπτες σε ψυχολογικές και σωματικές δοκιμασίες είτε με τη δαιδαλώδη, επιβλητική κατασκευή του μαντείου και τις σκοτεινές γεμάτες υγρασία αίθουσες είτε με δίαιτα και με τη βοήθεια κυάμων και άλλων βοτάνων που μασούσαν ώστε να θολώνουν το μυαλό τους και να εξάπτουν τη φαντασία τους.
Οι ψυχές θεωρούνταν άυλες σαν σκιές. Μετά την αποξήρανση της λίμνης Αχερουσίας τη δεκαετία του 50, η όλη γεωγραφία της περιοχής έχει αλλάξει και το μόνο που παραμένει είναι η ήρεμη συμβολή Αχέροντα και Βωβού ποταμού στην πεδιάδα, λίγα μέτρα κοντά στο λόφο του Νεκρομαντείου. Η πρώτη λειτουργία και κατασκευή του Νεκρομαντείου ανάγεται στους Μυκηναϊκούς χρόνους (1200 π.Χ.), όμως πολλά από τα σημερινά ερείπια φαίνεται να είναι Ελληνιστικής Εποχής (323 π.Χ. και μετά). Εδώ ήρθε ο ήρωας Ηρακλής για να κατέβει στον Άδη και να ελευθερώσει τον Θησέα, σύμφωνα με τη μυθολογία.
Ο Αχέρων εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος, στο χωριό Αμμουδιά της Πρέβεζας, όπου σχηματίζει δέλτα, από το οποίο διαμορφώνονται τα δύο κύρια έλη της περιοχής, το έλος της Σπλάντζας και της Βαλανιδορράχης. Εδώ μας περίμεναν οι άνθρωποι του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Καλαμά – Αχέροντα Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α με τον κο Ανδρέα Μάντο που μας ενημέρωσαν για την χλωρίδα, την πανίδα της περιοχής και τις δράσεις τους για την προστασία του περιβάλλοντος. Ο Χρήστος ο βαρκάρης, μας παρέλαβε έτοιμος να μας πάει βαρκάδα κόντρα στη ροή του Αχέροντα, για να δούμε τους κατοίκους και επισκέπτες του ποταμού, ψάρια, πουλιά αλλά και κάστορες σε απόσταση αναπνοής! Οι γνώσεις του, το χιούμορ του, τα “μαγικά” του και η αγάπη για τον τόπο του μας εξέπληξαν, αφού ακατάπαυστα μας μιλούσε με πάθος, μας έδωσε μαγικό νερό αλλά και μας οδηγούσε με τη Μπουρού, ένα μεγάλο κοχύλι, που βγάζει χαρακτηριστικό ήχο κόρνας πλοίου!!
Σειρά είχε η τοπική κουζίνα με ντόπια ψαρικά και θέα τον Αχέροντα αλλά και το φουρτουνιασμένο Ιόνιο πέλαγος. Μια γεμάτη μέρα πέρασε χωρίς να το καταλάβουμε και εμείς κατευθυνθήκαμε στην Πρέβεζα, όπου διανυκτερεύσαμε στο λιμάνι της Ηπείρου με τα χιλιάδες κατάρτια ιστιοφόρων στη μαρίνα της αλλά και την μαγευτική παλιά πόλη. Σάββατο πρωί και διασχίζοντας την υποθαλάσσια σήραγγα Πρέβεζας – Ακτίου συνολικού μήκους 1.600 μέτρα (τα 910 υποθαλάσσια) και μέγιστο βάθος 27 μέτρα κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, βρεθήκαμε στη Λευκάδα, που μαζί με την Εύβοια είναι τα δυο μοναδικά νησιά στην Ελλάδα στα οποία η πρόσβαση γίνεται οδικώς. Περιήγηση στην αγορά και στην παραλία της πόλης, θαυμάζοντας την ενετική αρχιτεκτονική, βαμμένα σε διάφορα χρώματα, γεμάτα γλάστρες με λουλούδια, τα «λαμαρινένια» σπίτια συνθέτουν εντυπωσιακά «σκηνικά» στα καλντερίμια και στα καντούνια του ιστορικού κέντρου. Εναλλάσσονται με εντυπωσιακές βυζαντινές εκκλησίες και αρχοντικά κτίσματα που διασώθηκαν από τους σεισμούς. Όπως το σπίτι του Άγγελου Σικελιανού, η οικία Ζουλίνου, το τριώροφο κτίριο Σταματοπούλου και άλλα.
Μεσημέριασε και βρεθήκαμε ξανά στην Πρέβεζα να ξεκουραστούμε για το απογευματινό μας ραντεβού για μια βιωματική περιήγηση με τη φίλη μας, εκπαιδεύτρια ενηλίκων κα Ευρυνόμη Ζάβρα, Περπατώντας αργά στην προκυμαία ξεκινήσαμε το περίπατο στη πόλη της Πρέβεζας, ατενίζοντας την ήρεμη θάλασσα του Αμβρακικού που αγκαλιάζει προστατευτικά τη χερσόνησο.
Μιας πόλης, πόλο έλξης ανά τους αιώνες, καθώς ήταν “πέρασμα” και “διαμετακομιστικό κέντρο”, σύμφωνα με την ετυμολογία του ονόματος της. Κυρίως λόγω του λιμανιού της. Ένα σταυροδρόμι από το 18ο αιώνα μέχρι και την απελευθέρωση της πόλης το 1912, αλλά και ακόμα αργότερα, τα χρόνια μετά το Β παγκόσμιο πόλεμο. Έτσι βλέπουμε σήμερα στη πόλη το αποτύπωμα όλων αυτών των λαών που πέρασαν ανά τα χρόνια, όλα δεμένα σε μια αρμονική πολιτιστική ενότητα: το τούρκικο διοικητήριο (νυν δικαστήρια) δίπλα στη Παναγία των Ξένων, την Εθνική Τράπεζα με τα χαρακτηριστικά τύπου Ισνίκ πλακίδια με εξωτικά – ανατολίτικα μοτίβα, το κάστρο στο Κυπαρίσσι- ένα από τα πέντε οχυρά της πόλης, τον ενετικό Πύργο του ρολογιού παρακείμενο στον άγιο Χαράλαμπο με το ιδιαίτερο επιχρυσωμένο τέμπλο και εικονογράφηση (και) με μπαρόκ έργα τέχνης.
Περπατήσαμε στο ανηφορικό, πλακόστρωτο Σεϊτάν παζάρ, σκεπασμένο με ανθισμένες μπουκαμβίλιες και γιασεμιά, σταθήκαμε στο σπίτι του Κώστα Καρυωτάκη “βλέποντας” με τα δικά του μάτια τη ζωή έναν αιώνα νωρίτερα, τότε που την περιέγραψε με τα πιο μελανά χρώματα. Επισκεφτήκαμε τη γκαλερί του αυτοδημιούργητου ζωγράφου Κώστα Καλέντζη και γνωρίσαμε τα προξενεία της πόλης, αδιαμφισβήτητους μάρτυρες της εμπορικής δραστηριότητας της Πρέβεζας. Ακούσαμε για τους αιωνόβιους ελαιώνες, την αλιεία, τη νομαδική κτηνοτροφία και τη καλλιέργεια ντομάτας, ως συστατικά της ταυτότητας της νεότερης Πρέβεζας, Σταματήσαμε στο “μνημείο της Αγάπης “, υπενθύμιση προσφοράς στον συνάνθρωπο.
Με αφορμή ένα υπαίθριο μοντέρνο έργο από σκραπ, αναφερθήκαμε σε μια διαφορετική εκδοχή της τέχνης. Περπατώντας αργά στην προκυμαία, το αεράκι που φυσάει από τον Αμβρακικό διώχνει μακριά τα γκρίζα πέπλα του ποιητή, αποκαλύπτοντας τη σημερινή όμορφη εικόνα της πόλης με τους πολλούς ξένους επισκέπτες και αυτή την εποχή. Κυριακή πρωί και ξανά στο δρόμο με κατεύθυνση τον Αμβρακικό κόλπο. Περνώντας από τον Ιστορικό χώρο της Αρχαίας Νικόπολης, κτισμένη στη χερσόνησο, η οποία χωρίζει τον Αμβρακικό κόλπο από το Ιόνιο πέλαγος. Εντυπωσιάζει η μεγάλη έκταση του αρχαιολογικού χώρου, που εκτείνεται από το Ιόνιο μέχρι τον Αμβρακικό, και το πλήθος των σωζόμενων μνημείων που είναι διάσπαρτα σε μια έκταση περίπου 1500 στρεμμάτων και υπολογίζεται να είχε πληθυσμό περί τις 150.000 άτομα! Έτσι φθάσαμε στο Νεοχώρι Πρέβεζας, στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Εδώ μας περίμενε ο κος Φλούδας, Προϊστάμενος του ΟΦΥΠΕΚΑ της περιοχής και μας ξενάγησε στο χώρο. Η περιοχή αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος για την επιστημονική κοινότητα, που ερευνά τη χλωρίδα και την πανίδα της γης πριν από 35.000-40.000 χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι ότι εκτός από το πλήθος ευρημάτων της περιόδου που προαναφέραμε, εντός του Μουσείου σώζεται και εκτίθεται κομμάτι από τον χαυλιόδοντα του “Ελέφαντα του Δάσους” που έζησε στην περιοχή της Πρέβεζας (ειδικότερα στους Αγίους Αποστόλους) στην Πλειστόκαινο εποχή και ήταν μεγαλύτερος και από ένα μαμούθ. Την ευθύνη διαμόρφωσης του Μουσείου έχουν Τσέχοι Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Opava, με τη συνεργασία του Δήμου Πρέβεζας.
Συνεχίσαμε στις όχθες του Αμβρακικού, στη Λιμνοθάλασσα Τσοπέλι. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ημίκλειστο παράκτιο σύστημα του Ελλαδικού χώρου με μέσο βάθος γύρω στα 26 μέτρα και μέγιστο βάθος 65 μέτρα. Έχει έκταση περίπου 400 Km2 και διοικητικά ανήκει σε 3 νομούς: την Αιτωλοακαρνανία, την Άρτα και την Πρέβεζα. Ο κόλπος αυτός εισχωρεί αρκετά βαθιά στη δυτική ακτογραμμή της Ελλάδας, ενώ επικοινωνεί με την ανοιχτή θάλασσα μέσω ενός στενού δίαυλου επικοινωνίας πλάτους περίπου 600 μέτρων και βάθους 5-15 μέτρων. Στην περιοχή υπάρχουν 2 μεγάλα ποτάμια ο Άραχθος και ο Λούρος που εφοδιάζουν τον κόλπο με γλυκό νερό (υπάρχει και ο ποταμός Βωβός, ο οποίος ουσιαστικά είναι παραπόταμος του Άραχθου). Τα 2 αυτά μεγάλα ποτάμια σε συνάρτηση με το χαμηλό ρυθμό ανανέωσης του νερού από το Ιόνιο πέλαγος, παίζουν σημαντικό ρόλο στις φυσικοχημικές διεργασίες της περιοχής και την κατανομή των πληθυσμών.
Περπατήσαμε, παρατηρώντας την ορνιθοπανίδα της περιοχής. Ο Αμβρακικός αποτελεί ένα από τα πιο πολύπλοκα μωσαϊκά υγροτόπων στην Ελλάδα. Οι 20 μικρές και μεγάλες λιμνοθάλασσες, τα λασποτόπια, οι αμμώδεις παραλίες με τις αμμοθίνες, οι αλμυρόβαλτοι, οι εκτενείς καλαμιώνες και οι βάλτοι εναλλάσσονται με υγρόφιλα παραποτάμια δάση, παραδοσιακές καλλιέργειες, νησιλόφους πλατύφυλλων δένδρων και μικρές. συνθέτοντας ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα οικοσύστημα.
Εδώ εντοπίζονται 17 τύποι φυσικών ενδιαιτημάτων. Οι περισσότερες λιμνοθάλασσες απαντώνται στο βόρειο τμήμα του Αμβρακικού κόλπου, καθώς έχουν σχηματιστεί από την προσχωσιγενή δράση των ποταμών Αράχθου και Λούρου. Οι μεγαλύτερες από αυτές είναι το σύμπλεγμα «Ροδιά, Τσουκαλιό, Αυλερή», που βρίσκονται δυτικά του λόφου της Σαλαώρας και η λιμνοθάλασσα Λογαρού ανατολικά του ίδιου λόφου. Οι δύο από τις τρεις λιμνοθάλασσες, το Τσουκαλιό και η Ροδιά επικοινωνούν μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα διπλό λιμνοθαλάσσιο σύμπλεγμα.
Στα νερά του κόλπου ζουν και αναπαράγονται 33 είδη ψαριών, ενώ άλλα 15 περίπου αλιεύονται στη περιοχή. Συναντάμε χέλια, κέφαλους, λαβράκια, τσιπούρες, γλώσσες και άλλα πολλά. Βέβαια ο Αμβρακικός είναι γνωστός για τη σαρδέλα του, αλλά και τη γαρίδα του η οποία έχει υψηλή αγοραστική αξία . Επίσης μερικά ψάρια γλυκού νερού παρουσιάζουν ενδημικότητα στην περιοχή όπως ο λουρογοβιός και το γκαβόχελο. Επίσης ο Αμβρακικός φιλοξενεί ένα σημαντικό αριθμό ερπετών, αμφιβίων και θηλαστικών. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta η οποία μπαίνει στα παραγωγικά νερά του κόλπου για να τραφεί και τα ρινοδέλφινα (Tursiops truncatus) τα οποία φαίνεται πως έχουν οριοθετήσει στην περιοχή μια ζώνη αποκλειστικότητας και δεν επιτρέπουν σε άλλα είδη δελφινιών να εισβάλλουν στα ενδότερα του κόλπου. Άλλα χαρακτηριστικά είδη της πανίδας που απαντώνται στον κόλπο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή είναι νερόφιδα, άλλα είδη νεροχελώνας, βάτραχοι, βίδρες, αλεπούδες, ασβοί, κουνάβια, νυφίτσες .
Το χαρακτηριστικότερο πουλί του Αμβρακικού είναι ο αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus) που αποτελεί το σύμβολο της περιοχής. Είναι το δεύτερο σε μέγεθος πουλί στον κόσμο με άνοιγμα φτερών που φτάνει μέχρι τα 120 cm και ένα από τα πιο σπάνια είδη πουλιών πάνω στη Γη. Το 80 % του παγκόσμιου πληθυσμού απαντάται στις χώρες της πρώην Σοβιετικής ένωσης, ενώ όσον αφορά τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο αργυροπελεκάνος φωλιάζει και αναπαράγεται μόνο στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Αμβρακικό κόλπο, τη λίμνη Κερκίνη και τη λίμνη Μικρή Πρέσπα, με την τελευταία να αποτελεί τη μεγαλύτερη αναπαραγωγική αποικία του είδους στον κόσμο .Το οδοιπορικό μας συνεχίστηκε νότια και βρεθήκαμε στο Αιτωλικό, το όμορφο νησάκι στη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου που θυμίζει Βενετία. στο μέσον περίπου της λιμνοθάλασσας Αιτωλικού-Μεσολογγίου: ενός εκτεταμένου βιότοπου, που έχει τη μερίδα του λέοντος στο πολύτιμο οικοσύστημα το οποίο δημιουργούν οι εκβολές των ποταμών Αχελώου και Εύηνου.
Διαβήκαμε την φαρδιά παραλιακή οδός με τους χαρακτηριστικούς φοίνικες, την εκκλησία της Παναγίας όπου τον Απρίλιο του 1824 έγινε η περίφημη δίκη του Γεωργίου Καραϊσκάκη, εν μέσω της Επανάστασης του 1821. Η κωμόπολη διαθέτει και δικό της Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο βρίσκεται στην είσοδό της, σε ένα ανακαινισμένο, πέτρινο κτήριο όπου παλιότερα υπήρχε ελαιοτριβείο. Ιδιαίτερος χώρος πολιτισμού είναι βέβαια και το «Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών – Μουσείο Βάσως Κατράκη», όπου φιλοξενείται όλο το έργο της διακεκριμένης χαράκτριας Βάσως Κατράκη (1914-1988), η οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αιτωλικό, προτού διακριθεί διεθνώς για τα έργα της από ψαμμίτη, υλικό που έχει δουλευτεί από λίγους καλλιτέχνες του χώρου της. Σπεσιαλιτέ της περιοχής το χέλι, ο κέφαλος και οι γαρίδες Αιτωλικού που τις γευθήκαμε χωρίς δεύτερη σκέψη.
Η ώρα περνούσε και η Ναύπακτος μας περίμενε. Η ιστορική πόλη με το κάστρο και το Ενετικό λιμανάκι που απλώνεται κατά μήκος του Κορινθιακού, αντικρίζοντας τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Πεζοπορία και εδώ ανηφορίζοντας σοκάκια και σκαλιά για να βρεθούμε στο Ρολόι της Ναυπάκτου. Είναι το νεότερο μνημείο της ιστορικής πόλης της Αιτωλοακαρνανίας, χτίστηκε το 1914 από τον Μητροπολίτη Σεραφείμ Δομβοϊτη επάνω στο βυζαντινό κάστρο. Καφεδάκι στο γραφικό λιμάνι και επιστρέψαμε στην αγαπημένη μας πόλη, τη Λαμία μας αφού για τρεις ημέρες γεμίσαμε με χιλιάδες εικόνες το μυαλό και πολλά φωτογραφικά κλικ στα κινητά μας. Έτσι ολοκληρώσαμε το οδοιπορικό μας, περπατώντας και γνωρίζοντας τη φύση, τον τόπο και την ιστορία του. Ευχαριστούμε τους ανθρώπους του ΟΦΥΠΕΚΑ που μας ξενάγησαν σε Αχέροντα και Αμβρακικό. Συνεχίζουμε, σχεδιάζοντας την επόμενη εξόρμησή μας.
Εσείς τα μέλη και οι φίλοι του ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ. είστε η δύναμή μας, σας ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη 33 χρόνια τώρα. Σκοπός μας η ανάδειξη των περιβαλλοντικών προβλημάτων, η ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης, η εξερεύνηση κάθε γωνιάς της όμορφης της πατρίδας μας, ελπίζοντας στην ήπια και αειφόρο ανάπτυξη, για να την παραδώσουμε στην επόμενη γενιά, αν όχι καλύτερη, τουλάχιστον όπως την παραλάβαμε.
Το Λύκειον των Ελληνίδων Λαμίας με ιδιαίτερη τιμή και χαρά ανακοινώνει την έναρξη της έκθεσης με τίτλο «ΤΑΜΑΤΑ, ΕΛΠΙΣ ΑΝΥΠΟΚΡΙΤΟΣ», από τη Συλλογή της Λόλας Νταϊφά, σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Λαμιέων και την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος, που θα διεξαχθεί ενόψει του εορτασμού του Πολιούχου της Λαμίας, Αγίου Λουκά του Ευαγγελιστή, στην αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης επί της οδού Αινιάνων αρ.6 και θα διαρκέσει από 16 Οκτωβρίου έως 16 Νοεμβρίου 2025.
Η έκθεση φιλοξενεί την εξαίσια συλλογή της Κας Λόλας Νταϊφά, μίας γυναίκας με πολυσχιδή προσφορά στα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά δρώμενα της χώρας μας. Πρόκειται για μια πολυάριθμη συλλογή ταμάτων, τα οποία συλλέχθηκαν με επιμονή, επιμέλεια και σεβασμό από Εκκλησίες, Μοναστήρια και προσκυνήματα από όλη την Ελλάδα. Τα τάματα αυτά συνδυάζουν αρμονικά την εσωτερική δύναμη της πίστης με την καλλιτεχνική αρτιότητα.
Τα εγκαίνια της θα λάβουν χώρα την Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2025 και ώρα 19:30 στον χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης στην οδό Αινιάνων αρ. 6.
Το Λύκειον των Ελληνίδων, φορέας που συνδέεται με την πολιτιστική ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας, διατηρεί και αναδεικνύει τα ελληνικά έθιμα και τις παραδόσεις ως μέρος της εθνικής μας κληρονομιάς.
Τα τάματα αποτελούν εκφράσεις επίδειξης βαθιάς ευγνωμοσύνης και αναζήτησης ελπίδος εναποθειμένης σε μία ανώτερη δύναμη. Η έκθεση των Ταμάτων καλεί τον κάθε επισκέπτη σε έναν διάλογο εσωτερικό, σε μία ενδόμυχη αναζήτηση ελπίδος, σε μία μυσταγωγική περιήγηση στο ιερό και το ανώτερο.
Η έκθεση της συλλογής της Λόλας Νταϊφά στην πόλη της Λαμίας, σε μία περίοδο που σημαίνει πολλά για τον τόπο μας, στην περίοδο του εορτασμού του Πολιούχου της, συγκεράζοντας τη θρησκευτική πίστη των Ελλήνων, με τη νεότερη ιστορία της πόλης και την απελευθέρωσή της από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής (18 Οκτωβρίου 1944).
Την έκθεση επιμελήθηκε η Κωνσταντίνα Συλεούνη αρχαιολόγος – ιστορικός τέχνης και μέλος του Δ.Σ. του Λυκείου των Ελληνίδων Λαμίας – Έφορος Δημοσίων Σχέσεων.
Η ύπαρξη νοήμονος εξωγήινης ζωής και δη ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού κεντρίζει τη ανθρώπινη φαντασία και η επιστημονική κοινότητα αναζητά τα ίχνη ενός τέτοιου πολιτισμού με τα υπάρχοντα τεχνικά μέσα που διαθέτουμε κυρίως αναζητώντας διαστημικά σήματα που μπορεί να προέρχονται από προηγμένους εξωγήινους. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι ο κοντινότερος στη Γη τέτοιου είδους πολιτισμός ίσως βρίσκεται 33,000 έτη φωτός μακριά στην άλλη άκρη του γαλαξία μας.
Σειρά μελετών τα προηγούμενα χρόνια έχει υποδείξει την ύπαρξη ενός τεράστιου αριθμού μικρού σε μέγεθος βραχωδών πλανητών στο γαλαξία μας. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η Γη αποτελεί ένα υπόδειγμα φιλικότητας στην παρουσία και εξέλιξη της ζωής άρα οι πιθανότητες να έχει αναπτυχθεί νοήμον ζωή στο Σύμπαν οι περισσότερες πιθανότητες είναι να έχει συμβεί αυτό σε πλανήτες με τα χαρακτηριστικά του πλανήτη μας.
Οι ερευνητές που παρουσίασαν τη μελέτη τους στο συνέδριο EPSC–DPS2025 στο Ελσίνκι εκτιμούν ότι δεν είναι τόσο εύκολο όσο πιστεύουμε να εντοπιστούν πλανήτες παρόμοιοι με τη Γη δηλαδή με ενεργό τεκτονισμό πλακών και ατμόσφαιρα πλούσια σε άζωτο και οξυγόνο, με τη σωστή ισορροπία οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα.
Με βάση αυτή την παραδοχή οι ερευνητές Μανουέλ Σερφ και Χέλμουτ Λάμερ του Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών στο Γκρατς λένε ότι για να συνυπάρξει ένας πολιτισμός με αναλογίες παρόμοιες με αυτές των ανθρώπων θα πρέπει να έχει επιβιώσει για τουλάχιστον 280,000 χρόνια ίσως και για εκατομμύρια. «Οι εξωγήινες νοημοσύνες — οι λεγόμενες ETIs — στο γαλαξία μας είναι πιθανότατα πολύ σπάνιες» λέει ο Σερφ.Η ισορροπία του διοξειδίου του άνθρακα
Όσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα διαθέτει η ατμόσφαιρα ενός πλανήτη, τόσο περισσότερο μπορεί να συντηρεί τη βιόσφαιρά του και τη φωτοσύνθεση, καθώς και να αποτρέπει τη διαρροή της ατμόσφαιρας στο Διάστημα. Όμως, η ισορροπία είναι εύθραυστη: πολύ διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να προκαλέσει φαινόμενο θερμοκηπίου ή να καταστήσει την ατμόσφαιρα τοξική για τη ζωή.
Ο τεκτονισμός των πλακών ρυθμίζει την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα μέσω του κύκλου άνθρακα-πυριτικού, γι’ αυτό και ένας κατοικήσιμος πλανήτης χρειάζεται ενεργό τεκτονισμό. Ωστόσο, σταδιακά το διοξείδιο του άνθρακα παγιδεύεται στα πετρώματα και δεν ανακυκλώνεται.
«Κάποια στιγμή τόσο πολύ διοξείδιο του άνθρακα θα έχει αφαιρεθεί από την ατμόσφαιρα ώστε η φωτοσύνθεση θα σταματήσει να λειτουργεί. Για τη Γη αυτό αναμένεται να συμβεί σε περίπου 200 εκατομμύρια έως 1 δισεκατομμύριο χρόνια» λέει ο Σερφ.
Η ατμόσφαιρα της Γης αποτελείται κυρίως από άζωτο (78%) και οξυγόνο (21%), με ίχνη διοξειδίου του άνθρακα (0,042%). Οι ερευνητές εξετάζουν πώς θα λειτουργούσε μια ατμόσφαιρα με 10% διοξείδιο του άνθρακα — που θα μπορούσε να διατηρήσει βιόσφαιρα για 4,2 δισεκατομμύρια χρόνια — ή με 1% διοξείδιο του άνθρακα που θα τη διατηρούσε για έως 3,1 δισεκατομμύρια χρόνια.
Τέτοιοι κόσμοι θα χρειάζονταν τουλάχιστον 18% οξυγόνο. Εκτός από την ανάγκη για αναπνοή σύνθετων οργανισμών, μελέτες δείχνουν ότι κάτω από αυτό το ποσοστό δεν υπάρχει αρκετό ελεύθερο οξυγόνο για καύση στην ατμόσφαιρα. Χωρίς φωτιά η τήξη μετάλλων και κατ’ επέκταση η ανάπτυξη τεχνολογικού πολιτισμού θα ήταν αδύνατη.
Από τις βιόσφαιρες στους πολιτισμούς
Οι Σερφ και Λάμερ συνέκριναν τη διάρκεια ζωής τέτοιων βιόσφαιρών με τον χρόνο που χρειάστηκε στη Γη για να εξελιχθεί τεχνολογική ζωή (4,5 δισεκατομμύρια χρόνια) και με τη διάρκεια ζωής ενός τεχνολογικού είδους. Όσο περισσότερο επιβιώνει ένα είδος, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να συνυπάρχει χρονικά με τον άνθρωπο.
Συνδυάζοντας όλους αυτούς τους παράγοντες, κατέληξαν ότι ένας τεχνολογικός πολιτισμός σε πλανήτη με 10% διοξείδιο του άνθρακα θα πρέπει να επιβιώσει τουλάχιστον 280,000 χρόνια ώστε να υπάρχει έστω ένας ακόμη πολιτισμός στο γαλαξία μας την ίδια εποχή με εμάς. «Για να υπάρχουν δέκα πολιτισμοί ταυτόχρονα με τον δικό μας, η μέση διάρκεια ζωής τους θα πρέπει να ξεπερνά τα 10 εκατομμύρια χρόνια. Ο αριθμός των εξωγήινων νοημοσυνών είναι πολύ μικρός και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διάρκεια ζωής ενός πολιτισμού» υποστηρίζει ο Σερφ.
Αυτό σημαίνει πως αν ποτέ ανιχνεύσουμε έναν εξωγήινο πολιτισμό θα είναι σχεδόν βέβαιο ότι είναι πολύ παλαιότερος από τον ανθρώπινο. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι ο πλησιέστερος τεχνολογικός πολιτισμός θα βρίσκεται περίπου 33,000 έτη φωτός μακριά δηλαδή πιθανώς στην αντίθετη πλευρά του γαλαξία καθώς ο Ήλιος απέχει περίπου 27,000 έτη φωτός από το κέντρο του.
Αυτοί οι υπολογισμοί δεν είναι απόλυτοι, επισημαίνει ο Σερφ. Παράγοντες όπως η εμφάνιση της ζωής, της φωτοσύνθεσης, της πολυκυτταρικής ζωής και η ανάπτυξη τεχνολογίας δεν μπορούν προς το παρόν να υπολογιστούν με ακρίβεια. Αν οι πιθανότητες για καθέναν είναι υψηλές, τότε οι εξωγήινες νοημοσύνες μπορεί να είναι συχνότερες απ’ ό,τι νομίζουμε αν είναι χαμηλές, τότε η εικόνα γίνεται πολύ πιο απαισιόδοξη.
«Αν και οι εξωγήινες νοημοσύνες μπορεί να είναι σπάνιες υπάρχει μόνο ένας τρόπος να το μάθουμε να συνεχίσουμε την αναζήτηση. Αν οι έρευνες του SETI δεν αποδώσουν τότε η θεωρία μας ενισχύεται αν όμως βρουν κάτι θα πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες επιστημονικές ανακαλύψεις όλων των εποχών καθώς θα γνωρίζουμε πλέον ότι δεν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν» καταλήγει ο Σερφ.
Τρεις επιστήμονες από αμερικανικά πανεπιστήμια κέρδισαν το Νόμπελ Φυσικής 2025 για το έργο τους στον τομέα της κβαντομηχανικής. Οι νικητές είναι οι Τζον Κλαρκ, Μίτσελ Ντεβορέτ και Τζον Μαρτίνις. Κέρδισαν το βραβείο «για την ανακάλυψη της μακροσκοπικής κβαντομηχανικής σήραγγας και της κβαντοποίησης της ενέργειας σε ηλεκτρικό κύκλωμα». Από το 1901 έως το 2024 έχουν απονεμηθεί 118 Βραβεία Νόμπελ Φυσικής. Από τους 227 βραβευμένους φυσικούς μόλις πέντε ήταν γυναίκες συμπεριλαμβανομένης της Μαρί Κιουρί το 1903.
Το μακροσκοπικό κβαντικό φαινόμενο σήραγγας (Macroscopic Quantum Tunneling – MQT) είναι ένα φαινόμενο κατά το οποίο ένα μακροσκοπικό αντικείμενο παρουσιάζει κβαντομηχανική συμπεριφορά περνώντας μέσα από ένα φράγμα δυναμικής ενέργειας που σύμφωνα με την κλασική Φυσική δεν έχει αρκετή ενέργεια για να υπερνικήσει.
Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε συστήματα όπως οι υπεραγωγοί και τα συμπυκνώματα Bose–Einstein όπου οι συλλογικοί βαθμοί ελευθερίας πολλών σωματιδίων περιγράφονται από μία ενιαία κυματοσυνάρτηση. Το MQT αποτελεί τη θεωρητική και πειραματική βάση για το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2025 που απονεμήθηκε στους τρεις επιστήμονες.
Η κβάντωση ενέργειας σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, ένα θέμα που αναδεικνύεται με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2025, σημαίνει ότι η ενέργεια δεν είναι συνεχής αλλά υπάρχει σε διακριτά, ξεχωριστά επίπεδα, όπως σκαλοπάτια σε μια σκάλα αντί για ράμπα. Αυτή η κβαντική συμπεριφορά, παρατηρούμενη σε συστήματα όπως τα μακροσκοπικά «σωματίδια» σε ένα υπεραγωγικό κύκλωμα, επιτρέπει σε αυτά τα συστήματα να υπάρχουν σε κατάσταση μηδενικής τάσης και, μέσω κβαντικής σήραγγας, να μεταβαίνουν ανάμεσα σε αυτά τα διακριτά ενεργειακά επίπεδα. Το φαινόμενο αυτό εξηγεί πώς τα ηλεκτρικά κυκλώματα μπορούν να εμφανίζουν κβαντικά χαρακτηριστικά, με την ενέργεια να απορροφάται ή να εκπέμπεται μόνο σε συγκεκριμένες, κβαντωμένες ποσότητες.
Στην εκπομπή «Ανοσία στην Ανοησία» με τον Πάνο Κατσώνη μίλησε η Χριστίνα Χαλιλοπούλου, νομικός, διεθνολόγος και ενεργή φωνή από την κοινότητα των Ελλήνων Τσιγγάνων. Με σπουδές στη Νομική στο Πανεπιστήμιο Guildhall-City του Λονδίνου και μεταπτυχιακή εξειδίκευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο North London University, η ίδια έχει αφιερώσει χρόνια σε θέματα κοινωνικής αλληλεγγύης και δεν διστάζει να τοποθετείται δημόσια για τα ζητήματα που απασχολούν την κοινότητα.
Για την ειδική αστυνομική ομάδα στους καταυλισμούς
Η πρόταση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη για τη δημιουργία ειδικής ομάδας αστυνόμευσης στους καταυλισμούς βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης.
Η Χριστίνα Χαλιλοπούλου δήλωσε πως είναι θετική σε κάθε τολμηρή πολιτική πρωτοβουλία που αγγίζει τα διαχρονικά προβλήματα των Τσιγγάνων. Ωστόσο, τόνισε ότι η επικοινωνιακή διαχείριση υπήρξε λανθασμένη: «Η στοχοποίηση ότι αυτή θα είναι μια ειδική ομάδα για την καταπολέμηση της ανομίας στον Ρομά, αυτομάτως στιγματίζει ακόμα περισσότερο την προσπάθεια. Όλοι οι Έλληνες πολίτες είναι ίσοι απέναντι στον νόμο και δεν θα έπρεπε να υπάρχει εξειδίκευση με βάση την κοινωνική καταγωγή».
«Έλληνες Τσιγγάνοι» και όχι «Ρομά»
Ένα ακόμη σημείο που υπογράμμισε είναι η προτίμηση στον όρο «Έλληνες Τσιγγάνοι» αντί για «Ρομά». «Είναι η δική μας πολιτισμική ταυτότητα. Ο όρος Ρομά συχνά μας μπερδεύει με πληθυσμούς μεταναστών που ήρθαν τα τελευταία χρόνια από βαλκανικές χώρες», εξήγησε.
Στοιχεία, αριθμοί και στερεότυπα
Σχετικά με τα υψηλά ποσοστά παραβατικότητας που κατά καιρούς αποδίδονται στους Ρομά, η κα Χαλιλοπούλου ξεκαθάρισε πως τα στοιχεία αυτά δεν είναι απόλυτα αξιόπιστα: «Δεν γίνεται το 75% της παραβατικότητας να προέρχεται από αυτή τη γενική ομάδα. Κάτω από την ομπρέλα του όρου Ρομά δηλώνονται και άλλοι αλλοδαποί, κάτι που αλλοιώνει την εικόνα. Δεν είναι όλοι παραβατικοί. Υπάρχουν κοινωνικά αίτια που πρέπει να αντιμετωπιστούν».
Η σημασία της εκπαίδευσης και των θετικών προτύπων
Με έμφαση μίλησε για τη δημιουργία θετικών προτύπων μέσα στην κοινότητα: «Ο αστυνομικός της γειτονιάς, που μπορεί να προέρχεται από την ίδια κοινωνική ομάδα, δεν θα είναι ο παραβατικός. Θα είναι ένας άνθρωπος που έχει κάνει βήματα προόδου. Ένα καλό παράδειγμα».
Παράλληλα, υπογράμμισε τον ρόλο της εκπαίδευσης: «Το 43% του τσιγγάνικου πληθυσμού είναι παιδιά. Σε δέκα χρόνια, αυτοί θα είναι οι νέοι Έλληνες πολίτες. Θέλουμε να είναι ενταγμένοι ή να συνεχιστούν τα σημερινά παραδείγματα;»
Η κα Χαλιλοπούλου στάθηκε και στο ζήτημα της κοινωνικής ένταξης και της στέγασης: «Δεν είναι ότι δεν θέλουν να ενταχθούν, αλλά ότι δεν μπορούν άμεσα. Χρειάζονται εκπαίδευση, φροντίδα και στήριξη. Η Πολιτεία πήρε πολλά ευρωπαϊκά κονδύλια για στεγαστικά προγράμματα, αλλά δεν υπήρξε ουσιαστικό αποτέλεσμα. Δεν είναι όλοι έτοιμοι να μπουν σε σπίτια χωρίς προετοιμασία. Για να εντάξεις μια γυναίκα που έμαθε να καθαρίζει με λάστιχο στον καταυλισμό, πρέπει πρώτα να τη μάθεις να χρησιμοποιεί σφουγγαρίστρα. Αυτή η εκπαίδευση θέλει χρόνο και συνέπεια».
Το όραμα για το μέλλον
Μιλώντας για την επόμενη δεκαετία, η Χριστίνα Χαλιλοπούλου περιέγραψε το όραμά της: «Θέλω μια κοινωνία χωρίς σχολική διαρροή, όπου οι Τσιγγάνοι θα συμμετέχουν ισότιμα. Οι επιδοματικές πολιτικές έχουν κάνει κακό. Αντί για επιδόματα, χρειάζονται κοινωνικά φροντιστήρια, ώστε τα παιδιά να πηγαίνουν διαβασμένα στο σχολείο. Μόνο έτσι θα υπάρξει πραγματική ένταξη».
Κλείνοντας, έστειλε το δικό της μήνυμα: «Θα ήθελα μια κοινωνία όπου όλοι οι Έλληνες θα είναι ίσοι, χωρίς παραβατικότητα, χωρίς σκάνδαλα, χωρίς κοινωνικό αποκλεισμό. Είναι όραμα μακρινό, αλλά αξίζει να αγωνιζόμαστε γι’ αυτό».
Συγκέντρωση έξω από το Διοικητήριο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στη Λιβαδειά, όπου πολυμελές κυβερνητικό κλιμάκιο παρουσίαζε το αναπτυξιακό σχέδιο για τη Βοιωτία πραγματοποίησαν σήμερα Τρίτη 7 Οκτωβρίου αγρότες, κτηνοτρόφοι και μελισσοκόμοι της περιοχής.
Στην προσπάθεια των αγροτών να προσεγγίσουν την αίθουσα όπου βρίσκεται το κυβερνητικό κλιμάκιο, οι αστυνομικές δυνάμεις απάντησαν με ρίψη χημικών. Στη συνέχεια οι αγρότες έσπασαν το μπλόκο των αστυνομικών, φτάνοντας με τρακτέρ έξω από το Διοικητήριο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στη Λιβαδειά, απαιτώντας άμεσα μέτρα στήριξης για την επιβίωσή τους.
«Η γη μας, ο κόπος μας, η αξιοπρέπειά μας δεν είναι διαπραγματεύσιμα»
Μάλιστα, αντιπροσωπεία των αγροτών εισήλθαν στην αίθουσα, προσεγγίζοντας τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ζητώντας του άμεσα να ληφθούν μέτρα για την στήριξη και επιβίωση του αγροτικού κόσμου. Λίγη ώρα αργότερα οι εκπρόσωποι των αγροτικών συλλόγων αποφάσισαν να αποχωρήσουν από τη σύσκεψη.
Σε οριακό σημείο οι αγρότες
«Ο αγροτικός κόσμος της Βοιωτίας βρίσκεται σε οριακό σημείο», επισημαίνουν οι Αγροτικοί Σύλλογοι Λιβαδειάς και Ορχομενού σε σχετικό κάλεσμα για την κινητοποίηση».
«Δεν αντέχουμε άλλο την αδιαφορία, τα ψεύτικα λόγια και τις υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα. Οι ζωές μας, η παραγωγή μας και το μέλλον των παιδιών μας συνθλίβονται κάτω από το βάρος των εξοντωτικών τιμών στο πετρέλαιο, το ρεύμα και τα εφόδια, των εξευτελιστικών τιμών παραγωγού, όταν οι μεσάζοντες και τα καρτέλ κερδοσκοπούν, των καθυστερημένων και απλήρωτων επιδοτήσεων, που κανείς δεν ξέρει πότε -και αν- θα καταβληθούν, της έλλειψης ουσιαστικών αποζημιώσεων για καταστροφές από καιρικά φαινόμενα, της ανυπαρξίας μέτρων στήριξης για τον αγρότη που μάχεται καθημερινά για να κρατήσει τη γη ζωντανή», σημειώνουν.
«Πάμε για να φωνάξουμε δυνατά ότι δεν πάει άλλο. Η γη μας, ο κόπος μας, η αξιοπρέπειά μας δεν είναι διαπραγματεύσιμα. Θα μας βρουν απέναντι, δυναμικούς και αποφασισμένους. Όλοι στον αγώνα», τονίζουν.
