Το gaslighting είναι μια μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης όπου κάποιος προσπαθεί να σας κάνει να αμφισβητείτε την πραγματικότητα, τη μνήμη σας ή ακόμα και την κρίση σας. Ο όρος προέρχεται από το έργο του 1938, “Gas Light”, όπου ένας άντρας χειραγωγεί τη γυναίκα του ώστε να πιστέψει ότι χάνει τα λογικά της. Στη σημερινή εποχή, το gaslighting δεν περιορίζεται στις προσωπικές σχέσεις, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στον επαγγελματικό χώρο, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία.
Στη δουλειά, το gaslighting μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, και είναι συχνά δύσκολο να το αναγνωρίσετε.
Ακολουθούν δύο βασικά σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι περνάτε gaslighting στον επαγγελματικό σας χώρο:
1. Συστηματική αμφισβήτηση των επιδόσεών σας
Ένα από τα κύρια σημάδια του gaslighting στη δουλειά είναι όταν κάποιος – συχνά ανώτερος ή συνάδελφος – αμφισβητεί συνεχώς την απόδοσή σας. Μπορεί να σας λένε ότι κάνετε λάθος ακόμα κι όταν είστε βέβαιοι ότι έχετε κάνει κάτι σωστά. Αυτό μπορεί να συνοδεύεται από σχόλια που σας κάνουν να αισθάνεστε ανεπαρκείς, όπως «δεν θυμάσαι καλά» ή «το κάνεις πάντα λάθος», παρά το γεγονός ότι έχετε ισχυρά επιχειρήματα ή αποδείξεις ότι το έργο σας είναι σωστό. Σκοπός τους είναι να σας κάνουν να αμφιβάλλετε για τις ικανότητές σας, κάτι που με τον καιρό μπορεί να σας οδηγήσει σε ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
2. Παραποίηση πληροφοριών ή αλλαγή γεγονότων
Ένα άλλο σημάδι gaslighting είναι όταν συνάδελφοι ή προϊστάμενοι αλλάζουν γεγονότα ή πληροφορίες, με σκοπό να σας μπερδέψουν και να σας κάνουν να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας. Για παράδειγμα, μπορεί να σας πουν ότι σας είχαν δώσει διαφορετικές οδηγίες ή ότι είχαν αναφέρει μια προθεσμία που δεν θυμάστε. Εάν αρχίζετε να αμφιβάλλετε για τη μνήμη σας ή να πιστεύετε ότι δεν αντιλαμβάνεστε σωστά τα πράγματα, τότε είναι πιθανό να βιώνετε gaslighting. Αυτού του είδους η χειραγώγηση στοχεύει να σας αποπροσανατολίσει και να σας κάνει να νιώσετε ότι δεν μπορείτε να εμπιστεύεστε τον εαυτό σας.
Το gaslighting στη δουλειά μπορεί να είναι εξαιρετικά επιβλαβές, καθώς επηρεάζει την ψυχική υγεία και την απόδοσή σας. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε αυτά τα σημάδια και να θέσετε όρια, είτε μέσω άμεσης επικοινωνίας με το άτομο που σας χειραγωγεί είτε ζητώντας υποστήριξη από ανώτερα στελέχη ή από τμήμα ανθρώπινου δυναμικού.